બેઇજિંગ, 7 જાન્યુઆરી મંગળવારે તિબેટના પવિત્ર શહેરોમાંથી એક નજીક 6.8ની તીવ્રતાનો ભૂકંપ આવ્યો, જેમાં ઓછામાં ઓછા 126 લોકો માર્યા ગયા અને 188 અન્ય ઘાયલ થયા. પાડોશી દેશ નેપાળમાં પણ ભૂકંપના આંચકા અનુભવાયા, જેના કારણે ઈમારતો ધ્રૂજવા લાગી અને લોકો ઘરની બહાર આવી ગયા.
પ્રાદેશિક આપત્તિ રાહત મુખ્યમથકના જણાવ્યા અનુસાર, મંગળવારે સવારે 9:05 વાગ્યે ચીનના તિબેટ સ્વાયત્ત ક્ષેત્રના ઝિગાઝમાં ડિંગરી કાઉન્ટીમાં ભૂકંપ આવ્યો હતો. જોકે, યુએસ જીઓલોજિકલ સર્વિસે ભૂકંપની તીવ્રતા 7.1 હોવાનું જણાવ્યું હતું. સરકારી સમાચાર એજન્સી ‘સિન્હુઆ’ અનુસાર, ઓછામાં ઓછા 126 લોકોના મોતની પુષ્ટિ કરવામાં આવી છે અને 188 લોકો ઘાયલ થયા છે.
ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે અસરગ્રસ્ત વિસ્તારોમાં રાહત અને બચાવ કામગીરી માટે તમામ શક્ય પ્રયાસો કરવાનો આદેશ આપ્યો છે.
ક્ઝીએ ઘાયલોની સારવાર માટેના દરેક સંભવિત પ્રયાસોનો આદેશ આપ્યો અને ગૌણ આફતો (ભૂકંપ પછી આવી શકે તેવી આપત્તિઓ), અસરગ્રસ્ત રહેવાસીઓને યોગ્ય રીતે પુનર્વસન કરવા અને ફોલો-અપ કામગીરીને અસરકારક રીતે હાથ ધરવા માટે પ્રયત્નો કરવા વિનંતી કરી.
ભૂકંપને પગલે, ચાઇના ભૂકંપ વહીવટીતંત્રે લેવલ-ટુ કટોકટી સેવા પ્રતિભાવ શરૂ કર્યો અને આપત્તિ રાહત પ્રયત્નોમાં મદદ કરવા માટે એક ટીમને સ્થળ પર રવાના કરી.
કેન્દ્રીય સત્તાવાળાઓએ ભૂકંપગ્રસ્ત વિસ્તારમાં લગભગ 22,000 આપત્તિ રાહત વસ્તુઓ મોકલી છે, જેમાં તંબુ, કોટ્સ, રજાઇ અને ફોલ્ડિંગ પથારી તેમજ ઊંચાઈવાળા અને ઠંડા વિસ્તારો માટે વિશેષ રાહત વસ્તુઓનો સમાવેશ થાય છે.
1,500 થી વધુ સ્થાનિક અગ્નિશામકો અને બચાવ કર્મચારીઓને પણ ઘટના સ્થળે મોકલવામાં આવ્યા છે.
શિગાજેને શિગસ્તે તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે જે ભારતીય સરહદની નજીક છે. શિગાત્સે તિબેટના સૌથી પવિત્ર શહેરોમાંનું એક માનવામાં આવે છે. તે પંચેન લામાની પરંપરાગત બેઠક છે, જે તિબેટીયન બૌદ્ધ ધર્મની અગ્રણી વ્યક્તિ છે. તિબેટમાં, પંચેન લામા દલાઈ લામા પછી બીજા સૌથી આદરણીય આધ્યાત્મિક નેતા છે.
ભૂકંપનું કેન્દ્ર ડિંગરી કાઉન્ટીના ત્સોગો શહેરમાં હતું, જ્યાં લગભગ 6,900 લોકો 20 કિલોમીટરની ત્રિજ્યામાં રહે છે. આ વિસ્તારમાં 27 ગામો છે.
સત્તાવાર આંકડા દર્શાવે છે કે ડીંગરી કાઉન્ટીની વસ્તી 61,000 થી વધુ છે.
ચીનના ભૂકંપ નેટવર્ક સેન્ટરને ટાંકીને સિન્હુઆએ અહેવાલ આપ્યો છે કે ભૂકંપનું કેન્દ્ર ઉત્તર-પૂર્વ નેપાળની ખુમ્બુ હિમાલયન શ્રેણીમાં લોબુત્સેથી 90 કિલોમીટર ઉત્તર-પૂર્વમાં હતું. ભૂકંપ 10 કિલોમીટરની ઉંડાઈએ આવ્યો હતો.
તેમના સંદેશમાં, શીએ જણાવ્યું હતું કે ભૂકંપની દેખરેખ અને આપત્તિની પ્રારંભિક ચેતવણીને મજબૂત બનાવવી, તાત્કાલિક બચાવ પુરવઠાની વ્યવસ્થા કરવી, ક્ષતિગ્રસ્ત માળખાના સમારકામને વેગ આપવો, રહેવાસીઓની મૂળભૂત જરૂરિયાતો પૂરી થાય તે સુનિશ્ચિત કરવું અને ગરમી અને ઠંડકથી રક્ષણ માટે તમામને રાહત આપવી. બોનફાયર, હીટર વગેરે) જરૂરી છે.
ચીન તિબેટને શિજાંગ કહે છે, જે હિમાલયનો એક ભાગ છે.
તિબેટીયન ઉચ્ચપ્રદેશને એક શક્તિશાળી ભૂકંપ સંભવ વિસ્તાર માનવામાં આવે છે, કારણ કે તે સ્થિત છે જ્યાં ટેક્ટોનિક યુરેશિયન અને ભારતીય પ્લેટો મળે છે અને ઘણીવાર ભારે બળ સાથે અથડાય છે.
2015માં નેપાળમાં આવેલા 8.1ની તીવ્રતાના શક્તિશાળી ભૂકંપમાં પણ શિગસ્તેને ખૂબ જ નુકસાન થયું હતું. 2015 માં, નેપાળ અને હિમાલયના પ્રદેશમાં 8.1 તીવ્રતાનો ધરતીકંપ આવ્યો હતો, જેમાં શિગાસ્તે ક્ષેત્રમાં 18 લોકો માર્યા ગયા હતા અને 55 ઘાયલ થયા હતા.
આ દરમિયાન નેપાળમાં આવેલા શક્તિશાળી ભૂકંપના કારણે લોકો ઘરની બહાર આવી ગયા હતા. ભૂકંપની અસર કાબ્રેપાલનચોક, સિંધુપાલચોક, ધાડિંગ અને સોલુખુમ્બુ જિલ્લામાં પણ અનુભવાઈ હતી.
કાઠમંડુમાં ભૂકંપના આંચકાથી ગભરાઈને લોકો ઘરની બહાર આવી ગયા હતા. થોડા સમય માટે લોકોએ રસ્તાઓ પર ઝાડ અને ઈલેક્ટ્રીક વાયર ધ્રૂજતા જોયા હતા.
નેપાળ પોલીસના પ્રવક્તાએ કહ્યું કે અત્યાર સુધી તેમને ભૂકંપના કારણે કોઈ જાન-માલના નુકસાનની કોઈ માહિતી મળી નથી.
શંખુવાસભા જિલ્લા વહીવટી કચેરીના એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે ભૂકંપના કારણે જિલ્લાની કિમથંકા ગ્રામીણ નગરપાલિકામાં બે માળની પથ્થરની ઇમારતને નુકસાન થયું હતું.
નેપાળ પોલીસના પ્રવક્તા બિશ્વા અધિકારીએ જણાવ્યું કે ભૂકંપનું કેન્દ્ર તિબેટમાં હોવાને કારણે ઉત્તર નેપાળમાં રહેતા લોકોએ વધુ તીવ્ર આંચકા અનુભવ્યા.
યુએસ જીઓલોજિકલ સર્વે (યુએસજીએસ)ના અહેવાલ મુજબ, સવારે 7 વાગ્યાની આસપાસ (નેપાળ સમય મુજબ) એક કલાકની અંદર ઓછામાં ઓછા છ વખત ચારથી પાંચની તીવ્રતાના ભૂકંપ નોંધાયા હતા.
ભૂકંપ એટલો જોરદાર હતો કે નેપાળના લોકો ડરી ગયા. તે 2015 માં આવેલા પ્રચંડ ભૂકંપની દુ: ખદ યાદોને પાછી લાવી હતી, જેમાં 9,000 લોકો માર્યા ગયા હતા.