નવી દિલ્હી, મંગળવાર
Fertilizer Identification Tips : કન્નૌજમાં ખેડૂતો મોટા પાયે બટાકાની ખેતી કરે છે. જિલ્લામાં અંદાજે 55,000 હેક્ટર વિસ્તારમાં ખેડૂતો બટાકાની ખેતી કરે છે અને ત્યારબાદ મકાઈનું વાવેતર મોટા પાયે થાય છે, પરંતુ આ પાકને સારા ખાતરો મળી રહે તે માટે ખેડૂતોએ ખૂબ જ સજાગ રહેવાની જરૂર છે. જ્યાં અમુક પાકની ચોક્કસ ઉપજનું પ્રમાણ વધુ હોય છે, ત્યાં અનેક પ્રકારની સમસ્યાઓની શક્યતા પણ વધારે હોય છે. જિલ્લા કૃષિ અધિકારી અવેશ કુમાર કહે છે કે ખેડૂતોએ ખાતરનો ઉપયોગ કરતી વખતે ખૂબ કાળજી રાખવી જોઈએ. જો ખોટા ખાતર પાકમાં નાખવામાં આવે તો તે પાકને બગાડી શકે છે. ચાર મુખ્ય ખાતરો છે, જેમાં યુરિયા, ડીએપી, એનપીકે અને પોટાશનો સમાવેશ થાય છે. થોડી કાળજીથી તેને ઓળખવું ખૂબ જ સરળ બની જાય છે.
કૃષિ અધિકારીઓનું કહેવું છે કે યુરિયાના દાણા ચમકદાર હોય છે, જે પાણીમાં ભળી જાય છે. યુરિયાને ઓળખવાની સૌથી સરળ રીત એ છે કે તે હાથને સ્પર્શ્યા પછી ઘણી ઠંડક આપે છે અને જ્યારે ગરમ થાય છે, ત્યારે અનાજ ઓગળી જાય છે.
ડીએપી એક ખાતર છે જે નકલી હોવાની ઉચ્ચ સંભાવના ધરાવે છે. કારણ કે તેમાં કોઈ પેકિંગ નથી. બીજી કોઈ વસ્તુ પેક કરીને તેમાં ખોટી વસ્તુને ફરીથી પેક કરી શકાય છે. ડીએપીમાં રી-પેકિંગ રમવામાં આવે છે. ડીએપીના દાણા ઘેરા બદામી અથવા તો સંપૂર્ણપણે કાળા હોય છે. જો તેને હાથમાં ખાદ્ય ચૂનો વડે ઘસવામાં આવે તો તે એટલી તીવ્ર ગંધ આપે છે કે તેને સુંઘવી પણ મુશ્કેલ બની જાય છે. જ્યારે ગરમ જ્યોત પર રાખવામાં આવે ત્યારે ડીએપીના દાણા ફૂલી જાય છે.
NPK નામના ખાતરને ઓળખવું ખૂબ જ સરળ છે. તેના દાણા ગરમ થવા પર ફૂલતા નથી. તેના દાણા ડીએપીની જેમ જ ઘેરા બદામી અથવા દેખાવમાં સંપૂર્ણપણે કાળા હોય છે.આ ખાતરના દાણા ચમકદાર હોય છે. જ્યારે તે પાણીમાં ભળી જાય છે, ત્યારે તેની ચમક પાણીની ઉપર દેખાય છે. જેના કારણે તેને ખૂબ જ સરળતાથી ઓળખી શકાય છે.
કન્નૌજમાં ખેડૂતો મોટા પાયે બટાકા ઉગાડે છે, તેથી તેમને ખાતરની પણ જરૂર છે. અનેક જગ્યાએથી ખાતર યોગ્ય રીતે મળતું ન હોવાની ફરિયાદો ઉઠી છે. આવી સ્થિતિમાં કેટલીક સાવચેતી રાખવાથી ખેડૂતો ખાતરને સારી રીતે ઓળખી શકે છે. સૌ પ્રથમ, ખેડૂતોએ રજિસ્ટર્ડ દુકાનોમાંથી જ ખાતર ખરીદવું જોઈએ.