Budget 2025: ભારત સરકાર ઓર્ગેનિક ખેતી વધારવા માટે નવા પગલાં લઈ રહી છે. આ દિશામાં સરકાર ખેડૂતો દ્વારા ઉત્પાદિત અનાજની બમણી નિકાસ માટે સતત પ્રયાસો કરી રહી છે.
આ માટે સરકાર દ્વારા આગામી દિવસોમાં ઓર્ગેનિક ખેતી સાથે સંકળાયેલા ખેડૂતોને થતા નુકસાનની ભરપાઈ કરવા માટે ઘણી યોજનાઓ ચલાવવામાં આવી શકે છે. માનવામાં આવી રહ્યું છે કે 1 ફેબ્રુઆરીએ રજૂ થનારા બજેટમાં સરકાર ઓર્ગેનિક ખેતીને લઈને મોટા નિર્ણય લઈ શકે છે.
1 ફેબ્રુઆરીએ આવનારા બજેટમાં નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ ખેડૂતોને, ખાસ કરીને જેઓ ઓર્ગેનિક ખેતી કરે છે તેમને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે બજેટમાં કેટલીક જાહેરાતો કરી શકે છે. કારણ કે સરકારે કૃષિ નિકાસ નીતિ હેઠળ એક લક્ષ્ય નિર્ધારિત કર્યું હતું, જેમાં વર્ષ 2022 સુધીમાં કૃષિ નિકાસને 100 અબજ ડોલર સુધી વધારવાનું કહેવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ નાણાકીય વર્ષ 2025 સુધી ભારતની એકંદર નિકાસ માત્ર 50 અબજ ડોલર રહી હતી. તેને વધારવા માટે સરકાર આગામી બજેટમાં કેટલીક નવી યોજનાઓ બનાવી શકે છે.
ખાતરના ભાવ વધી રહ્યા છે અને એમ.આર.એલ. અને સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ સંબંધિત ચિંતાઓ છે. કુદરતી અને સજીવ ખેતીમાં થયેલા પ્રારંભિક નુકસાનની ભરપાઈ કરવા માટે નવા પ્રોત્સાહનો આપી શકાય કે કેમ તે અંગે ચર્ચા ચાલી રહી છે.
ભારતની મસાલા, બાસમતી ચોખા, મરચાં, ચા અને તલની નિકાસ માટે MRL. ને આધીન છે. બાસમતી ચોખામાં થિમેથોક્સમ (એક જંતુનાશક) અને ટ્રાયસાયકલાઝોલ (ફૂગનાશક) મળી આવે છે, મરચાંના પાવડરમાં સાલ્મોનેલા અને ખાદ્ય ઉત્પાદનોમાં ડુંગળીનો પાવડર અને હળદર મસાલામાં વિકૃતિકરણનું કારણ બને છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણોની ગેરહાજરીમાં, ડિફોલ્ટ MRL સેટ કરવા માટે WTOને ભલામણ કરવામાં આવી છે. ભારત FY26માં તેની ઓર્ગેનિક પ્રોડક્ટની નિકાસ બમણી કરીને $1 બિલિયન કરવાનો અને વૈશ્વિક ઓર્ગેનિક નિકાસમાં ઉંચો હિસ્સો મેળવવાનું લક્ષ્ય રાખે છે, જે વાર્ષિક અંદાજે $147 બિલિયન હોવાનો અંદાજ છે.