HMPV Vairus Chaina : ચીનમાં માનવ મેટાપ્યુમોવાયરસને કારણે વાયરલ તાવ અને શ્વસન ચેપના મોટા કેસો નોંધાઈ રહ્યા છે. ખાસ વાત એ છે કે આ વાયરસ હવે ચીનની બહાર પણ ફેલાવા લાગ્યો છે. આ વાયરસના ચેપના કેસ હવે મલેશિયા અને હોંગકોંગમાં પણ નોંધાયા છે. ખાસ વાત એ છે કે ભારતના બેંગલુરુમાં 8 મહિનાની બાળકીમાં આ વાયરસના ચેપનો મામલો સામે આવ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ છે કે શું આ નવો વાયરસ કોરોના કરતા વધુ તબાહી મચાવી શકે છે. ખાસ વાત એ છે કે અત્યાર સુધી આ સમગ્ર મામલે વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠન તરફથી લગભગ મૌન સેવવામાં આવ્યું છે.
HMPV વાયરસ શું છે?
હ્યુમન મેટાપ્યુમોવાયરસ (HMPV), એક શ્વસન વાયરસ છે જે ફલૂ જેવા લક્ષણોનું કારણ બને છે. તે નીચલા અને ઉપલા શ્વસન ચેપનું કારણ બને છે (જેમ કે શરદી). તે એક મોસમી રોગ છે જે સામાન્ય રીતે શિયાળામાં અને વસંતઋતુના પ્રારંભમાં થાય છે, જે શ્વસન સિંસિટીયલ વાયરસ (RSV) અને ફ્લૂની જેમ જ થાય છે. ચીનમાં કેસ વધ્યા બાદ તે ચિંતાનો વિષય બની ગયો છે. જોકે વાયરસ કોવિડ-19 જેવો જ છે, નિષ્ણાતોએ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તે ભારત માટે તાત્કાલિક કોઈ ખતરો નથી.
શું આ નવો વાયરસ છે?
HMPV એ નવો શોધાયેલો વાયરસ નથી. યુ.એસ. સેન્ટર્સ ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલ એન્ડ પ્રિવેન્શન (CDC) અનુસાર, તે સૌપ્રથમ 2001 માં શોધાયું હતું. નિષ્ણાતો કહે છે કે કેટલાક સેરોલોજીકલ પુરાવા સૂચવે છે કે વાયરસ ઓછામાં ઓછા 1958 થી વ્યાપક છે. એચએમપીવી એ આરએસવી સાથે ન્યુમોવિરિડે પરિવારનો છે.
HMPV હળવાથી ગંભીર શ્વસન ચેપનું કારણ બની શકે છે. તે ખાસ કરીને નાના બાળકો, વૃદ્ધો અને રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતી વ્યક્તિઓ જેવા સંવેદનશીલ જૂથોને અસર કરે છે.
HMPV ના લક્ષણો શું છે?
નાના બાળકો, વૃદ્ધો અને નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો HMPV વાયરસથી વધુ પ્રભાવિત થાય છે. HMPV સાથે સંકળાયેલા સામાન્ય લક્ષણોમાં ઉધરસ, તાવ, અનુનાસિક ભીડ અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફનો સમાવેશ થાય છે. HMPV શ્વસનતંત્ર દ્વારા બે લોકો વચ્ચે ફેલાઈ શકે છે. તે લોકો વચ્ચેના સંપર્ક દ્વારા પણ ફેલાઈ શકે છે, જેમ કે હાથ મિલાવવાથી અથવા વાયરસથી દૂષિત વસ્તુને સ્પર્શ કરવાથી. આ વાયરસ સામે રક્ષણ મેળવવા માટે માસ્ક પહેરવું, વારંવાર હાથ ધોવા અને રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવી મહત્વપૂર્ણ છે.
સારવાર શું છે?
નિષ્ણાતો પણ એચએમપીવી માટે એન્ટિવાયરલનો ઉપયોગ કરવામાં અચકાતા હોય છે. શ્વસન રોગના નિષ્ણાતોએ લોકોને માનવ મેટાપ્યુમોવાયરસ સામે લડવા માટે એન્ટિવાયરલ દવાઓનો આંધળો ઉપયોગ કરવા સામે ચેતવણી આપી હતી. હાલમાં તેની કોઈ રસી નથી, પરંતુ તેના લક્ષણો શરદી અને ઉધરસ જેવા છે. 2023 માં, નેધરલેન્ડ, યુકે, ફિનલેન્ડ, ઓસ્ટ્રેલિયા, કેનેડા, યુએસ અને ચીનમાં hMPV મળી આવ્યું હતું.
દિલ્હીથી તેલંગાણા માટે માર્ગદર્શિકા જારી કરવામાં આવી છે
દિલ્હીથી તેલંગાણા સુધીની સરકારોએ HMPV સંબંધિત માર્ગદર્શિકા જારી કરી છે. દિલ્હીના આરોગ્ય અધિકારીઓએ હ્યુમન મેટાપ્યુમોવાયરસ (HMPV) અને અન્ય શ્વસન ચેપ સાથે સંકળાયેલ સંભવિત આરોગ્ય પડકારો અંગે સજ્જતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે સલાહો જારી કરી હતી.
ડાયરેક્ટર જનરલ (આરોગ્ય સેવાઓ) ડૉ. વંદના બગ્ગાએ દિલ્હીમાં શ્વસન સંબંધી રોગોનો સામનો કરવાની તૈયારી વિશે ચર્ચા કરી. આના પગલે, ભલામણો મુજબ, હોસ્પિટલોને ઈન્ફલ્યુએન્ઝા જેવી બિમારી (ILI) અને ગંભીર તીવ્ર શ્વાસોચ્છવાસ ચેપ (SARI) ના કેસોની IHIP પોર્ટલ દ્વારા તાત્કાલિક જાણ કરવા નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો છે. સંસર્ગનિષેધના કડક નિયમો લાગુ કરવા અને શંકાસ્પદ કેસોના સંદર્ભમાં યોગ્ય સાવચેતી રાખવી ફરજિયાત કરવામાં આવી છે.
શું કહે છે સરકાર?
આરોગ્ય મંત્રાલયે કહ્યું કે તે તમામ ઉપલબ્ધ ચેનલો દ્વારા ચીનની સ્થિતિ પર નજીકથી નજર રાખી રહ્યું છે અને તેણે વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા (WHO)ને પણ પરિસ્થિતિ અંગે સમયસર અપડેટ્સ શેર કરવા વિનંતી કરી છે. કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે સ્થિતિની સમીક્ષા કરવા માટે શનિવારે જોઈન્ટ મોનિટરિંગ ગ્રુપની બેઠક બોલાવી હતી. સરકારે કહ્યું કે ચીનમાં શ્વસન સંબંધી બિમારીના કેસોમાં તાજેતરમાં થયેલો વધારો વર્તમાન ફ્લૂની સિઝનને ધ્યાનમાં રાખીને અસામાન્ય નથી.
મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે ભારતીય હોસ્પિટલોમાં શ્વસન રોગો અથવા ઈન્ફલ્યુએન્ઝાના કેસોમાં કોઈ અસામાન્ય વધારો થયો નથી. મંત્રાલયે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે ચીનના અહેવાલો સૂચવે છે કે ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વાયરસ – હ્યુમન મેટાપ્યુમોવાયરસ (એચએમપીવી) અને રેસ્પિરેટરી સિંસિટીયલ વાયરસ (આરએસવી)ના કારણે કેસોમાં હાલનો વધારો આ સિઝનમાં થવાની ધારણા છે