નવી દિલ્હી, ૮ જાન્યુઆરી: કેન્દ્રએ તમામ રાજ્યોને ખાતરી કરવા જણાવ્યું છે કે મૃત્યુદંડ અથવા આજીવન કેદની સજાપાત્ર ગુનાઓ માટે ધરપકડ કરાયેલા અન્ડરટ્રાયલ કેદીઓને નિર્ધારિત મહત્તમ જેલની સજાનો અડધો ભાગ પૂર્ણ કર્યા પછી મુક્ત કરવામાં આવે. જેલોમાં ભીડભાડ ન થાય તે માટે ઘટાડો.
ગૃહ મંત્રાલયે તમામ રાજ્યોના મુખ્ય સચિવો અને જેલ મહાનિર્દેશકોને લખેલા પત્રમાં જણાવ્યું છે કે જેલ અધિકારીઓએ ભારતીય નાગરિક સુરક્ષા સંહિતા, 2023 ની કલમ 479 ની જોગવાઈઓ હેઠળ આવા પાત્ર કેદીઓને મુક્ત કરવા માટે સંબંધિત કોર્ટનો સંપર્ક કરવો જોઈએ. (બીએનએસએસ).
BNSS ની કલમ 479 જણાવે છે કે જો કોઈ કેદી તપાસ, પૂછપરછ અથવા ટ્રાયલના સમયગાળા દરમિયાન જે ગુના માટે જેલમાં અટકાયતમાં રાખવામાં આવ્યો છે તેના માટે નિર્દિષ્ટ મહત્તમ કેદની સજાનો અડધો ભાગ ભોગવી ચૂક્યો હોય, તો તેને મુક્ત કરવો જોઈએ, જો તે એવો ગુનો નથી કે જેના માટે કાયદા હેઠળ મૃત્યુદંડ અથવા આજીવન કેદની સજાનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હોય.
પત્રમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, “પ્રથમ વખત ગુનેગારોને તે ગુના માટે મહત્તમ કેદની મુદતનો એક તૃતીયાંશ ભાગ ભોગવ્યા પછી કોર્ટ દ્વારા જામીન પર મુક્ત કરવામાં આવશે. વધુમાં, BNSS ની કલમ 479(3) જેલ અધિક્ષક પર ચોક્કસ જવાબદારી મૂકે છે કે તેઓ ઉપરોક્ત અન્ડરટ્રાયલ કેદીઓને જામીન/બોન્ડ પર મુક્ત કરવા માટે સંબંધિત કોર્ટમાં અરજી કરે.
મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે તેણે 16 ઓક્ટોબર, 2024 ના રોજ આ મુદ્દા પર રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને એક પરામર્શ જારી કર્યો હતો, અને તેમને વિનંતી કરી હતી કે તેઓ BNSS ની કલમ 479 ની જોગવાઈઓનો લાભ બધા પાત્ર કેદીઓને પૂરો પાડે અને તે મુજબ કોર્ટમાં તેમનો બચાવ કરે. જામીન અરજી દાખલ કરો.
તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે બંધારણ દિવસ એટલે કે 26 નવેમ્બર, 2024 ના રોજ, ગૃહ મંત્રાલયે એક ખાસ ઝુંબેશ શરૂ કરી હતી જે હેઠળ તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને BNSS ની કલમ 479 ની જોગવાઈઓ હેઠળ પાત્ર કેદીઓને મુક્ત કરવા વિનંતી કરવામાં આવી હતી. આરોપીઓ અને જામીન/બોન્ડ પર મુક્તિ માટે સંબંધિત કોર્ટમાં તેમની અરજીઓ રજૂ કરો.
કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહે આ સંદર્ભમાં તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોના મુખ્યમંત્રીઓને પત્ર પણ મોકલ્યો હતો. રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોએ આ કવાયતમાં સક્રિયપણે ભાગ લીધો હતો અને 26 નવેમ્બર, 2024 ના રોજ BNSS ની કલમ 479 ની જોગવાઈઓથી લાભ મેળવનારા કેદીઓની સંખ્યાની વિગતો સબમિટ કરી હતી.
મંત્રાલયે રાજ્યોને જણાવ્યું હતું કે આ એક વખતની પ્રક્રિયા નથી અને રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોએ તમામ પાત્ર કેદીઓને BNSS ની કલમ 479 ની જોગવાઈઓના લાભો સતત ધોરણે પૂરા પાડવા જરૂરી છે.
પત્રમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, “રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને વિનંતી કરવામાં આવે છે કે તેઓ 27 નવેમ્બર, 2024 થી 31 ડિસેમ્બર, 2024 ના સમયગાળા માટે તાત્કાલિક ધોરણે જોડાયેલ ફોર્મમાં વિગતો પ્રદાન કરે, ત્યારબાદ મંત્રાલય 1 જાન્યુઆરી, 2025 થી વિગતો પ્રદાન કરશે.” રિપોર્ટ માસિક ધોરણે ઉપલબ્ધ કરાવવો જોઈએ.