હરિયાણા વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપે ત્રીજી વખત જીત નોંધાવી છે. કોંગ્રેસે જીતેલી રાજકીય રમત હારી ગઈ અને ભાજપે હારેલી ચૂંટણી જીતીને રેકોર્ડ બનાવ્યો. દલિત-ઓબીસી મતોને મજબૂત કરવામાં ભાજપ સફળ રહ્યો હતો. હવે ભાજપ સરકાર 17 ઓક્ટોબરે શપથ લેવા જઈ રહી છે, પરંતુ તેની પાછળ એક મોટો રાજકીય સંદેશ છુપાયેલો છે કારણ કે તેની પાછળ સારી રીતે વિચારેલી વ્યૂહરચના છે.
હરિયાણા વિધાનસભા ચૂંટણી જીત્યા બાદ ભાજપે સતત ત્રીજી વખત સરકાર બનાવવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરી છે. 16મી ઓક્ટોબરે ધારાસભ્ય દળની બેઠકમાં મુખ્યમંત્રીનો નિર્ણય લેવામાં આવશે અને 17મી ઓક્ટોબરે શપથ ગ્રહણ કાર્યક્રમનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. ભાજપે માત્ર શપથ ગ્રહણ માટે 17 ઓક્ટોબરનો દિવસ પસંદ કર્યો નથી, પરંતુ તેની પાછળ એક સારી રીતે વિચારેલી વ્યૂહરચના છે, જેના દ્વારા પાર્ટીએ એક મોટો રાજકીય સંદેશ આપવાનું આયોજન કર્યું છે.
મહાકાવ્ય રામાયણના રચયિતા ઋષિ વાલ્મીકિની જન્મજયંતિ 17 ઓક્ટોબર 2024ના રોજ છે. વાલ્મીકિ સમાજના લોકો વાલ્મીકિ જયંતિને પરગટ દિવસ તરીકે ઉજવે છે. આ ખાસ અવસર પર ભાજપે હરિયાણા સરકારના શપથ ગ્રહણ કાર્યક્રમનું આયોજન કર્યું છે. આ રીતે ભાજપે દલિત સમાજને સંદેશો આપવાની રણનીતિ બનાવી છે. હરિયાણાની નાયબ સરકારે વાલ્મીકિ જયંતિ પર જાહેર રજા જાહેર કરી દીધી છે.
મોટો રાજકીય સંદેશ આપવાની રણનીતિ
હરિયાણામાં આ ચૂંટણીમાં દલિત મતોને લઈને ભાજપ અને કોંગ્રેસ વચ્ચે ચેક-મેટની રમત જોવા મળી હતી. કુમારી શેલજાનો મુદ્દો બનાવીને ભાજપે તેને દલિત સ્વાભિમાન સાથે જોડી દીધું હતું અને કોંગ્રેસને દલિત વિરોધી ઘાટમાં ઉભી કરતી જોવા મળી હતી. તેનો ચૂંટણીલક્ષી લાભ મળ્યો અને હવે ભાજપે શપથ ગ્રહણ માટે વાલ્મિકી જયંતિનો દિવસ પસંદ કરીને મોટો રાજકીય સંદેશ આપવાની રણનીતિ અપનાવી છે. શપથ ગ્રહણ કાર્યક્રમમાં પીએમ મોદીથી લઈને ભાજપ શાસિત રાજ્યોના સીએમ પણ હાજર રહેશે.
અયોધ્યા ઇન્ટરનેશનલ એરપોર્ટનું નામ
આ પહેલીવાર નથી જ્યારે ભાજપે મહર્ષિ વાલ્મિકીને ધ્યાનમાં રાખીને આ પગલું ભર્યું હોય, પરંતુ આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં તેણે અયોધ્યા ઈન્ટરનેશનલ એરપોર્ટનું નામ વાલ્મીકિના નામ પર રાખ્યું હતું. 2014માં કેન્દ્રમાં સત્તામાં આવ્યા બાદથી, ભાજપ વિવિધ સંતો અને ધાર્મિક પ્રતીકોના નામે વિવિધ સમાજો સુધી પહોંચવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. હરિયાણામાં સત્તામાં આવતાની સાથે જ તેણે મહર્ષિ વાલ્મિકીના યોગદાનને માન આપવા માટે રાજ્ય સ્તરે કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવાનું શરૂ કર્યું.
કૈથલ યુનિવર્સિટીનું નામ વાલ્મીકિના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે
ઓક્ટોબર 2015માં, મનોહર લાલ ખટ્ટરની આગેવાની હેઠળની ભાજપ સરકારે જાહેરાત કરી હતી કે હરિયાણામાં એક યુનિવર્સિટીનું નામ મહર્ષિ વાલ્મીકિના નામ પર રાખવામાં આવશે. વર્ષ 2016માં 17 ઓક્ટોબરે વાલ્મિકી જયંતિ પર રાજ્ય સ્તરીય કાર્યક્રમનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. જૂન 2021 માં, મનોહર લાલ ખટ્ટરની આગેવાની હેઠળની કેબિનેટે કૈથલ યુનિવર્સિટીનું નામ બદલીને મહર્ષિ વાલ્મિકી સંસ્કૃત યુનિવર્સિટી કરી દીધું. ભાજપ સરકારે પાણીપતમાં રેલવે રોડ ઈન્ટરસેક્શનને મહર્ષિ વાલ્મિકી ચોક નામ આપવાની જાહેરાત કરી હતી.
દલિતોને મદદ કરવાની ભાજપની રણનીતિ
ભાજપની રાજનીતિમાં મહર્ષિ વાલ્મિકીનું રાજકીય મહત્વ સમજાવતા મનોહર લાલ ખટ્ટરે સીએમ તરીકેના તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન કહ્યું હતું કે અંત્યોદય અને સામાજિક સમરસતા એ અમારી સરકારનું સૂત્ર છે. ભાજપ મહર્ષિ વાલ્મીકિના રામ રાજ્યના સ્વપ્નને જાળવી રાખવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે અને દલિતોને રીઝવવાની વ્યૂહરચના પર કામ કરી રહી છે. હરિયાણામાં ભાજપે વાલ્મિકી જયંતિ સિવાય અન્ય સંતોના યોગદાનને માન્યતા આપી છે. જૂન 2022 માં, મનોહર લાલ ખટ્ટરે જાહેરાત કરી હતી કે ચંદીગઢમાં મુખ્ય પ્રધાનનું સત્તાવાર નિવાસસ્થાન ‘સંત કબીર કુટીર’ તરીકે ઓળખાશે.
ભાજપ હારેલી ચૂંટણી જીતી ગયો
હરિયાણામાં લગભગ 21 ટકા દલિત સમુદાય છે, જે રાજકીય રીતે જાટ પછી બીજી સૌથી મોટી જાતિ છે. દલિત-જાટ સમીકરણની મદદથી કોંગ્રેસે લોકસભા ચૂંટણીમાં હરિયાણામાં 10માંથી 5 બેઠકો જીતી હતી, પરંતુ ત્રીજી વખત વિધાનસભા ચૂંટણી જીત્યા બાદ સ્થિતિ સંપૂર્ણપણે બદલાઈ ગઈ છે. કોંગ્રેસ જીતતી વખતે રાજકીય રમત હારી ગઈ અને ભાજપે હારેલી ચૂંટણી જીતીને રેકોર્ડ બનાવ્યો. દલિત-ઓબીસી મતોને મજબૂત કરવામાં ભાજપ સફળ રહ્યો હતો.
ભાજપે બિન-જાટલેન્ડ તેમજ દલિત અને ઓબીસી વર્ગોમાં તેના મતો જાળવી રાખવાનું ચાલુ રાખ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં ભાજપ દલિત સમુદાયને એક સંદેશ આપવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે, જેના માટે તેણે મહર્ષિ વાલ્મિકી જયંતિનો દિવસ પસંદ કર્યો છે. આ રીતે ભાજપનો પ્રયાસ દલિત સમાજને પોતાની સાથે મજબૂતીથી જોડાયેલ રાખવાની વ્યૂહરચના છે.