Private school fee hike in India: જો તમને લાગતું હોય કે શાળાની ફી દર વર્ષે વધી રહી છે, તો એવું વિચારવામાં તમે એકલા નથી. તાજેતરના એક સર્વે મુજબ દેશભરની શાળાઓમાં ફી ઝડપથી વધી છે. રિપોર્ટ અનુસાર, છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં દેશભરની ખાનગી શાળાઓએ 50 થી 80 ટકા ફી વધારો કર્યો છે. આ જંગી વધારાએ મધ્યમ વર્ગના પરિવારોની કમર તોડી નાખી છે.
આ સર્વે દિલ્હી સ્થિત લોકલ સર્કલ નામની સંસ્થા દ્વારા કરવામાં આવ્યો છે, જેમાં દેશભરના 300 થી વધુ જિલ્લામાંથી 85,000 થી વધુ માતાપિતાના અભિપ્રાયો લેવામાં આવ્યા છે. મોટાભાગની ખાનગી શાળાઓ દર વર્ષે 10-15% ફી વધારો કરી રહી હોવાનું બહાર આવ્યું છે. આશ્ચર્યની વાત એ છે કે આ સમયગાળા દરમિયાન ઘણી શાળાઓએ બિલ્ડીંગ ફી, ટેક્નોલોજી ચાર્જ, મેઇન્ટેનન્સ ફી જેવા નવા ખર્ચાઓ પણ ઉમેર્યા જે અગાઉ ક્યારેય લેવામાં આવ્યા ન હતા.
વાલીઓ કહે છે કે ન તો શિક્ષણની ગુણવત્તામાં કોઈ મોટો સુધારો થયો છે કે ન તો શાળાની સુવિધાઓમાં. આમ છતાં દર વર્ષે ફી ઝડપથી વધી રહી છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે 42% વાલીઓએ કહ્યું કે તેમના બાળકોની શાળાઓમાં ફી 50% થી વધુ વધી છે, જ્યારે 26%એ કહ્યું કે ફી 80% વધી છે.
પૈસા વસૂલ કરવામાં આવે છે
આ સર્વેમાં એક ચોંકાવનારી બાબત એ પણ સામે આવી છે કે ઘણી શાળાઓએ પ્રાઈવેટ ટ્રાન્સપોર્ટ, ડીજીટલ લર્નિંગ વગેરેના નામે અલગથી પૈસા વસૂલવાનું શરૂ કરી દીધું છે.કોરોના પછી જ્યાં ઓનલાઈન અભ્યાસ મજબૂરી બની ગયો ત્યાં ઘણી શાળાઓએ તેને કમાણીનું માધ્યમ બનાવી દીધું.
નફાકારક વ્યવસાય?
હવે સવાલ એ થાય છે કે શું શિક્ષણ પણ માત્ર નફાકારક ધંધો બની રહ્યો છે? સરકારે કેટલાક નિયમો ચોક્કસ બનાવ્યા છે, પરંતુ વાસ્તવિકતા એ છે કે તેનો યોગ્ય રીતે અમલ થઈ રહ્યો નથી. ઘણા રાજ્યોમાં ફી નિયંત્રણ સમિતિઓની રચના કરવામાં આવી છે, પરંતુ તેમની ભૂમિકા માત્ર કાગળો પુરતી જ સીમિત છે.
રિપોર્ટ અનુસાર, વાલીઓ સરકાર પાસે માંગ કરી રહ્યા છે કે રાષ્ટ્રીય સ્તરની નીતિ બનાવવી જોઈએ, જેથી શાળાની ફી નિયંત્રણમાં આવી શકે અને દરેક બાળકને ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ ઉપલબ્ધ કરાવી શકાય.