વૃદ્ધ માતા પિતાની સારસંભાળ નહીં રાખો તો નહીં મળે મિલકત. જી હા.. સુપ્રીમ કોર્ટે ઐતિહાસિક ચુકાદો આપ્યો છે. SCએ મધ્યપ્રદેશ HCના ચુકાદાને પલટ્યો છે અને જણાવ્યું છે કે માતા-પિતાને બેઝિક સુવિધાઓ મળવી જ જોઈએ. જો સંતાનો સાચવે નહીં તો ટ્રાન્સફર કરેલી મિલકત નહીં મળે. માતા-પિતા ટ્રાન્સફર કરાવેલી મિલકત પોતાની નામે કરાવી શકશે.
સુપ્રીમ કોર્ટે હાલમાં જ વૃદ્ધોને લઈને મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય સંભળાવ્યો છે. આ નિર્ણય હેઠળ માતાપિતા તેમના બાળકોને મિલકત સોંપ્યા પછી જો તેઓ માતાપિતાની સંભાળ નહીં રાખે અને તેમને એકલા છોડી દે તો તેમની તમામ ટ્રાન્સફર કરેલી મિલકત રદબાતલ જાહેર કરવામાં આવશે. કોર્ટે કહ્યું કે, આ કાયદો લાભદાયી કાયદો છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય વરિષ્ઠ નાગરિકોના અધિકારોને તેમની સામેના પડકારોને ધ્યાનમાં રાખીને સુરક્ષિત કરવાનો છે.
સુપ્રીમ કોર્ટે તાજેતરમાં જ વૃદ્ધોને લઈને એક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય સંભળાવ્યો છે, જે વૃદ્ધોને ખૂબ જ ફાયદાકારક છે અને આ નિર્ણય પછી એક આશાનું કિરણ જાગ્યું છે કે સંતાનો તેમના વૃદ્ધ માતાપિતાની સંભાળ લેશે અને તેમની સાથે સારો વ્યવહાર કરશે. ભારતમાં પણ આવા ઘણા કિસ્સાઓ સામે આવ્યા છે જેમાં માતા-પિતા પોતાના બાળકોના નામે પ્રોપર્ટી ટ્રાન્સફર કર્યા બાદ બાળકો તેમની સાથે સારો વ્યવહાર કરતા નથી, તેમની કાળજી લેતા નથી અને તેમને એકલા છોડી દે છે, જો કે કોર્ટના નિર્ણય બાદ હવે તેઓ બિલકુલ આવું કરવાનું વિચારશે પણ નહીં.
કોર્ટે ચુકાદો આપ્યો છે કે હવે બાળકોને માતા-પિતાની સંપત્તિ આપ્યા બાદ તેમાં એક શરત સામેલ કરવામાં આવશે કે તેઓ માતા-પિતાનું ધ્યાન રાખે, તેમની જરૂરિયાતો પૂરી કરે અને જો બાળકો આ નિયમો ના પાળે અને માતા-પિતાને એકલા છોડી દેવામાં આવે તો તેમની તમામ મિલકત અને અન્ય ભેટો તેની પાસેથી પાછી લઈ લેવામાં આવશે.
સુપ્રીમ કોર્ટે શું કહ્યું?
વરિષ્ઠ નાગરિકોના હિતોનું રક્ષણ કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકતા સુપ્રીમ કોર્ટે આ નિર્ણય આગળ ધપાવ્યો હતો. ઘણા માતા-પિતા મિલકતો પ્રાપ્ત કર્યા પછી તેમના બાળકો દ્વારા અવગણના અનુભવે છે અને તેઓ પોતાની જાતને બચાવવા માટે છોડી દે છે. સુપ્રીમ કોર્ટે આ મામલામાં મહત્વનો નિર્ણય આપતાં કહ્યું છે કે જો બાળકો માતા-પિતાની સંભાળ રાખવામાં નિષ્ફળ જાય છે, તો માતા-પિતા દ્વારા આપવામાં આવેલી મિલકત અને ભેટો આપી છે તે વરિષ્ઠ નાગરિકોના ભરણ પોષણ અને કલ્યાણ કાયદા અધિનિયમ હેઠળ રદ્દ થઈ શકે છે. કોર્ટે કહ્યું કે, મિલકતના ટ્રાન્સફરને રદબાતલ જાહેર કરવામાં આવશે.
જસ્ટિસ સીટી રવિકુમાર અને જસ્ટિસ સંજય કરોલની ખંડપીઠે કહ્યું છે કે આ કાયદો સંયુક્ત કુટુંબ વ્યવસ્થાના અંત પછી એકલા પડી ગયેલા વૃદ્ધોને મદદ કરવા માટે લાભદાયી કાયદો છે, આ કાયદો તેમના અધિકારોની સુરક્ષા માટે વધુ સારો સાબિત થશે. સુપ્રીમ કોર્ટે મધ્યપ્રદેશ હાઈકોર્ટના તે નિર્ણયને પણ ફગાવી દીધો હતો જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે માતા-પિતાને સેવા ન આપવાના આધારે મિલકત અને ભેટોને રદ કરી શકાય નહીં. જો તે મિલકત અથવા ભેટ આપતી વખતે પહેલેથી જ ઉલ્લેખિત હોય તો જ આ કરી શકાય છે.
વૃદ્ધોને કેવી રીતે થશે ફાયદો?
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે જ્યારે કાયદાના ઉદ્દેશ્યને પૂર્ણ કરવા માટે ઉદાર વલણ અપનાવવાની જરૂર હતી, ત્યારે મધ્યપ્રદેશ હાઈકોર્ટે કાયદા અંગે ‘કડક વલણ’ અપનાવ્યું. આ અધિનિયમની કલમ 23 જણાવે છે કે આ અધિનિયમની શરૂઆત પછી જો કોઈ વરિષ્ઠ નાગરિક તેની મિલકત અને ભેટો તેના બાળકોને ટ્રાન્સફર કરે છે, તો તે શરત સાથે હશે કે તેઓ તેમની સંપૂર્ણ કાળજી લેશે, તેમની જરૂરિયાતો પૂર્ણ કરશે અને જો તેઓ કરવામાં નિષ્ફળ જશે. તો પછી તેમની મિલકતના ટ્રાન્સફરને રદબાતલ જાહેર કરવામાં આવશે અને આવા કિસ્સામાં મિલકતનું ટ્રાન્સફર છેતરપિંડી દ્વારા અથવા બળજબરી અથવા અયોગ્ય પ્રભાવ હેઠળ કરવામાં આવ્યું હોવાનું માનવામાં આવશે.
મધ્યપ્રદેશ હાઈકોર્ટે શું કહ્યું?
આ જ કેસમાં મધ્યપ્રદેશ હાઈકોર્ટે કહ્યું હતું કે ગિફ્ટ ડીડમાં એવી કલમ હોવી જોઈએ જે બાળકોને માતા-પિતાની સંભાળ રાખવા માટે બંધનકર્તા હોય, પરંતુ જો બાળકો માતા-પિતાની સંભાળ ન રાખે તો મિલકત પાછી લઈ શકાય નહીં. જો કે સુપ્રીમ કોર્ટે હાઈકોર્ટના આ નિર્ણયને ફગાવી દીધો છે.
તાજેતરમાં કોર્ટ સમક્ષ એક કેસ આવ્યો હતો, જેમાં એક વૃદ્ધ મહિલાએ તેના પુત્રને ટ્રાન્સફર કરાયેલી મિલકતને રદ કરવા માટે અરજી કરી હતી, કારણ કે તેનો પુત્ર મિલકત હસ્તગત કર્યા પછી તેની કાળજી લેતો ન હતો. કોર્ટે આ કેસમાં મહિલાની અરજી સ્વીકારી લીધી છે. કોર્ટે કહ્યું કે આ કાયદો લાભદાયી કાયદો છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય વરિષ્ઠ નાગરિકોના અધિકારોને તેમની સામેના પડકારોને ધ્યાનમાં રાખીને સુરક્ષિત કરવાનો છે.