2019માં દેવેન્દ્ર ફડણવીસને મુખ્યમંત્રીનો ચહેરો જાહેર કરવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ શિવસેનાએ મુખ્યમંત્રી પદ પર મુશ્કેલી ઊભી કરી હતી. 2022માં શિવસેનાનું વિભાજન થયું. આમાં ફડણવીસનું મહત્ત્વનું પાત્ર હતું. 2024 સુધી, ઉદ્ધવની પાર્ટી સતત ફડણવીસને નિશાન બનાવી રહી હતી, પરંતુ હવે અચાનક શિવસેના (UBT) ફડણવીસના ગુણગાન ગાઈ રહી છે. પ્રશ્ન એ થાય છે કે તેનું કારણ શું છે?
પહેલા મુખ્યમંત્રી દેવેન્દ્ર ફડણવીસને મળ્યા અને હવે મુખપત્ર સામનામાં વખાણ… મહારાષ્ટ્રના રાજકીય વર્તુળોમાં ઉદ્ધવ ઠાકરેના રાજકીય સ્ટેન્ડને લઈને ચર્ચા ચાલી રહી છે. સવાલ એ ઊભો થઈ રહ્યો છે કે છેલ્લા 5 વર્ષથી ભાજપ પર રાજકીય રીતે અવાજ ઉઠાવનારા ઉદ્ધવ ઠાકરેને અચાનક મુખ્ય પ્રધાન દેવેન્દ્ર ફડણવીસ કેમ પસંદ કરવા લાગ્યા?
તે પણ જ્યારે શિવસેના (UBT) મહારાષ્ટ્રમાં સૌથી મોટો વિરોધ પક્ષ છે. મહારાષ્ટ્રમાં ઉદ્ધવની પાર્ટી પાસે 20 ધારાસભ્યો છે, જેમાં 288 વિધાનસભા બેઠકો છે.
ફડણવીસના કારણે જ અલગ થયા
2019ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ અને શિવસેના (યુનાઈટેડ) ગઠબંધને મોટી જીત નોંધાવી હતી. આ ચૂંટણીમાં ભાજપે 105 અને શિવસેનાએ 56 બેઠકો જીતી હતી. ભાજપે દેવેન્દ્ર ફડણવીસને મુખ્યમંત્રીપદના ચહેરા તરીકે જાહેર કર્યા હતા, પરંતુ આ દરમિયાન ઉદ્ધવની પાર્ટી સીએમ પદ માટે મુશ્કેલીમાં મુકાઈ ગઈ હતી.
ઉદ્ધવ ઠાકરેએ સીએમ પદની માંગ કરી હતી, જે બાદ બંનેનું ગઠબંધન તૂટી ગયું હતું. ફડણવીસ 5 દિવસ માટે મુખ્યમંત્રી બન્યા, પરંતુ બહુમતના અભાવે તેમને ખુરશી છોડવી પડી. આ પછી ઉદ્ધવ ઠાકરેને મુખ્યમંત્રી બનાવવામાં આવ્યા.
2022માં ઉદ્ધવની પાર્ટીમાં વિભાજન થયું હતું. એકનાથ શિંદે 40 ધારાસભ્યો સાથે NDAમાં જોડાયા. નવી સરકારમાં શિંદે મુખ્યમંત્રી અને ફડણવીસ નાયબ મુખ્યમંત્રી બન્યા. તે સમયે ફડણવીસ પર શિવસેના તોડવાનો આરોપ પણ લાગ્યો હતો. મહારાષ્ટ્રમાં શિંદે સાથે તાલમેલ સાધવામાં ફડણવીસે મોટી ભૂમિકા ભજવી હોવાનું કહેવાય છે.
2023માં પણ શરદ પવારની પાર્ટીમાં ભાગલા પડ્યા હતા. આ બધા બળવા છતાં, 2024ની લોકસભા ચૂંટણીમાં શરદ પવાર અને ઉદ્ધવ સાથેના કોંગ્રેસ ગઠબંધનએ સારું પ્રદર્શન કર્યું હતું, પરંતુ ભાજપ ગઠબંધને વિધાનસભા ચૂંટણીમાં મોટી લીડ મેળવી હતી. આ પછી ફડણવીસને ફરીથી મુખ્યમંત્રી બનાવવામાં આવ્યા.
ઉદ્ધવ ફડણવીસને કેમ પસંદ કરવા લાગ્યા?
1. વિપક્ષના નેતાની ખુરશી – શિવસેના (UBT) વિધાનસભામાં સૌથી મોટો વિરોધ પક્ષ છે, પરંતુ તેની પાસે વિપક્ષના નેતાની ખુરશી મેળવવા માટે જરૂરી 10 ટકા બેઠકો નથી. મહારાષ્ટ્રમાં 288 વિધાનસભા બેઠકો છે, જ્યાં વિપક્ષના નેતા બનવા માટે 29 ધારાસભ્યોની જરૂર છે.
ઉદ્ધવની પાર્ટી પાસે હાલમાં માત્ર 20 ધારાસભ્યો છે. ઉદ્ધવે તેમના પુત્ર આદિત્યને ધારાસભ્ય દળના નેતા તરીકે નિયુક્ત કર્યા છે. ઉદ્ધવ હવે આદિત્યને વિપક્ષના નેતાનો સત્તાવાર દરજ્જો અપાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. વિપક્ષના નેતાને કેબિનેટ મંત્રી જેવી સુવિધાઓ મળે છે.
વિપક્ષના નેતાનો દરજ્જો સરકારની સલાહ પર જ મળી શકે છે. રાજકીય વર્તુળોમાં ઉદ્ધવના તાજેતરના વખાણ પણ તેની સાથે જોડવામાં આવી રહ્યા છે.
2. BMC ચૂંટણીઓ ક્ષિતિજ પર છે – બૃહન્મુંબઈ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનની ચૂંટણી એપ્રિલ 2025 માં પ્રસ્તાવિત છે. BMCને ઠાકરે પરિવારનો ગઢ માનવામાં આવે છે. ઠાકરેની પાર્ટી 1996થી અહીં જીતી રહી છે. વિધાનસભા ચૂંટણી બાદ ઠાકરેની નજર માત્ર મુંબઈ મહાનગરપાલિકાની ચૂંટણી પર છે.
મુંબઈ નગરપાલિકા આર્થિક દૃષ્ટિકોણથી પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. 2024-25 માટે BMCનું કુલ બજેટ 59,954.75 કરોડ રૂપિયામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. આ બજેટ દેશના 7 નાના રાજ્યો જેવા કે ગોવા અને ત્રિપુરા કરતા પણ વધુ છે.
ઉદ્ધવની પાર્ટી પણ ફડણવીસના વખાણ કરીને મુંબઈમાં હિંદુત્વની વાતને જાળવી રાખવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. BMC ચૂંટણીમાં ઉદ્ધવની પાર્ટી મોટાભાગની સીટો પર બીજેપીને બદલે શિંદેની સેના અને અજીતની એનસીપી સામે ટક્કર આપશે.
BMCમાં કાઉન્સિલરોની કુલ સંખ્યા 236 છે, જ્યાં મેયરની પસંદગી કરવા માટે કુલ 119 કાઉન્સિલરોની જરૂર છે.
3. પવારની રણનીતિને અનુસરીને- શરદ પવાર મહારાષ્ટ્રના રાજકારણમાં એક મોટો ચહેરો છે. પવાર પક્ષમાં હોય કે વિરોધમાં, તેઓ દરેકનું ધ્યાન રાખે છે. એવું કહેવાય છે કે તેમની ન તો કોઈની સાથે રાજકીય દુશ્મની છે કે ન તો કોઈની સાથે બહુ રાજકીય મિત્રતા છે.
પવારની રાજનીતિ ગણતરીમાં છે. આ જ કારણ છે કે 1998માં સોનિયા વિરુદ્ધ બળવો કરનાર પવાર 1999માં કોંગ્રેસ સાથે ગઠબંધનમાં આવ્યા હતા. 2004માં પવાર પોતે મનમોહન કેબિનેટમાં મંત્રી બન્યા.
કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે પવારની જેમ ઉદ્ધવ પણ બધાને પ્રભાવિત કરીને રાજનીતિ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. આ જ કારણ છે કે ઉદ્ધવની પાર્ટી ફડણવીસ પ્રત્યે વારંવાર નરમ દેખાઈ રહી છે.