બાંગ્લાદેશ આર્મી 1971ના યુદ્ધ પછી અસ્તિત્વમાં આવી છે, તેણે 53 વર્ષોમાં યુએન પીસકીપિંગ મિશનમાં અસાધારણ યોગદાન આપ્યું છે. તે 2023 માં સૌથી મોટો ફાળો આપનાર હતો, જેમાં 6500 થી વધુ સૈનિકો સામેલ હતા. બાંગ્લાદેશની સેનાએ યુદ્ધમાં ભાગ લીધો ન હતો, છતાં વૈશ્વિક સ્તરે પોતાની એક અલગ ઓળખ બનાવી છે.
બાંગ્લાદેશ આર્મીનો જન્મ 1971ના યુદ્ધ પછી થયો હતો. તેણી 53 વર્ષની છે. આ સમયગાળા દરમિયાન તેણે કોઈ યુદ્ધ નથી લડ્યું, પરંતુ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે તેની એક અલગ ઓળખ છે. ઘણી બાબતોમાં તે 77 વર્ષ જૂની પાકિસ્તાન આર્મીથી આગળ છે.
બાંગ્લાદેશ સશસ્ત્ર દળો અને બાંગ્લાદેશ પોલીસ 1988 થી ઘણા યુએન પીસ સપોર્ટ ઓપરેશન્સ (UNPSO) માં સક્રિયપણે સામેલ છે. 2023 સુધી UN શાંતિ રક્ષા મિશનમાં બાંગ્લાદેશનું સૌથી મોટું યોગદાન રહ્યું છે. 2023ના ડેટા અનુસાર, સંયુક્ત રાષ્ટ્ર શાંતિ મિશનમાં બાંગ્લાદેશમાં 6,500 સૈનિકો હતા. જે અન્ય કોઈપણ દેશની સરખામણીમાં સૌથી વધુ સંખ્યા છે.
આ પછી નેપાળનો નંબર આવે છે. નેપાળના 5,800 સૈનિકો યુએન મિશનમાં સામેલ છે. જ્યારે આ મિશનમાં 5,500 થી 6,000 ભારતીય સૈનિકો સામેલ છે. પાકિસ્તાનની વાત કરીએ તો તેમાં 4200 સૈનિકોનું યોગદાન છે.
આ મામલે બાંગ્લાદેશ પણ આગળ છે
એટલું જ નહીં, અર્ધલશ્કરી દળોની બાબતમાં પણ બાંગ્લાદેશ ટોચ પર છે. જ્યારે પાકિસ્તાન છઠ્ઠા સ્થાને છે. કાફલાની તાકાતની વાત કરીએ તો બાંગ્લાદેશ પાસે 117 અને પાકિસ્તાન પાસે 114 છે. બાંગ્લાદેશનું રેન્કિંગ 30મું છે જ્યારે પાકિસ્તાનનું રેન્કિંગ 32મું છે.
પરંતુ આ બાબતોમાં પાકિસ્તાન આગળ છે
જો કે, મોટા ભાગના કિસ્સાઓમાં પાકિસ્તાનની સેના બાંગ્લાદેશની સેના કરતા ચડિયાતી છે. જેમાં લશ્કરી જવાનોથી માંડીને બજેટ સુધીની દરેક બાબતોનો સમાવેશ થાય છે. પાકિસ્તાન આર્મીમાં લગભગ 6,54,000 સક્રિય સૈન્ય કર્મચારીઓ છે, જે તેને વિશ્વની સૌથી મોટી સ્થાયી સેનાઓમાંની એક બનાવે છે. તેનાથી વિપરીત, બાંગ્લાદેશ આર્મીમાં આશરે 2,04,000 સક્રિય સૈન્ય કર્મચારીઓ છે, જે પાકિસ્તાન કરતા ઘણા ઓછા છે.
વર્ષ 2024-25 માટે, પાકિસ્તાને 2,122 અબજ રૂપિયાનું સંરક્ષણ બજેટ ફાળવ્યું છે, એટલે કે લગભગ 7.64 અબજ યુએસ ડોલર, જે તેના જીડીપીના 1.7% છે. બાંગ્લાદેશનું સંરક્ષણ બજેટ રૂ. 423.6 બિલિયન અથવા લગભગ US$3.6 બિલિયન છે, જે ગયા વર્ષ કરતાં 11%નો વધારો દર્શાવે છે.
ભારત સામેના યુદ્ધ સિવાય પાકિસ્તાની સેનાએ અન્ય ઘણા મહત્વપૂર્ણ સંઘર્ષોમાં ભાગ લીધો છે. પરંતુ તેનાથી વિપરીત, બાંગ્લાદેશ આર્મીનું ધ્યાન આંતરિક સ્થિરતા અને પ્રાદેશિક શાંતિ જાળવણી પર રહ્યું છે.